Gıda Üretim Alanlarında Fiziksel Bulaşma Kaynakları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gıda üretim alanlarında tüketime sunulan her ürün temiz olmalı ve yabancı madde içermemelidir. İçerisinde olmaması gereken herhangi bir madde bulunduran gıda, fiziksel bulaşmaya uğramıştır ve fiziksel risk barındırmaktadır. 

Üretim yapılırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle gıdalar kendi barındırdığı fiziksel risklerden arındırılmalıdır. Et ürünleri kemik, istenmeyen yağlar ve kıkırdak yapılardan, meyve ve sebzeler ise çekirdek, odunsu yapıları ve çürük kısımlarından temizlenmelidir. Üretim esnasında çevresel etmenlere de dikkat etmek gereklidir. Bunlar üretim alanındaki ahşap ekipmanlar, kırılabilecek malzemeler, iğne ve zımba teli gibi ufak metal parçaları ve çalışan personelin üzerinde bulunabilecek bilumum takı eşyalarıdır.

Personeller üretim alanına temiz çalışma kıyafetleri ile girmeli ve soyunma odasında küpe, kolye, yüzük, bileklik ve kol saati gibi takıları kendilerine tanımlanmış soyunma dolaplarında bırakmalıdır. Tesettürlü çalışan bayan personellerin, başörtülerini iğnelerle sabitlemek yerine bağcık yaparak sabitlemeleri tercih edilmelidir. 

Toplu iğne, mantar pano raptiyeleri, zımba teli gibi ufak metal parçaların, hazırlanan ürünlere bulaşmaları kolay olmaktadır. Bu gibi fiziksel bulaşmaların göz ile fark edilmeleri ve üründen uzaklaştırılmalar zor olduğu için üretim alanlarına alınmaması gerekmektedir. 

Cam, porselen, seramik ve sert plastikten yapılmış kırılabilen ekipmanlar üretim alanlarında bulundurulmamalıdır. Kırılma esnasında bu malzemeler çok ufak parçalara ayrılmakta ve üretim alanının her noktasına yayılabilmektedirler. Kırılabilir malzemeden yapılmış ekipmanların kullanımı zorunlu olduğu durumlarda, kırılma durumunda yapılması gerekenlerle ilgili prosedür oluşturulmalı ve ekipmanların listelenmesi gerekmektedir. Ekipmanlar yapılan risk analizine göre belirli periyotlarla kontrol edilmeli, kırık ve çatlak tespit edilmesi durumunda kayıt altına alınarak üretim alanından uzaklaştırılmalıdır. 

Ahşap malzemeler deforme oldukları zaman kıymıklanarak parça bulaşma riski teşkil etmektedir. Üretim alanında kullanılması zorunlu ahşap ekipmanlar için de liste oluşturulmalı ve ekipman risk analizine göre belirlenmiş periyotlarla kontrol edilerek gerekli işlemler yapılmalıdır.

Tüm dikkat edilmesi ve yapılması gereken bu hususların yanı sıra en önemli şey, çalışan personellerin eğitimleridir. Üretim alanında çalışan tüm personele fiziksel bulaşma kaynakları, bulaşmayı engelleme ve bulaşma sonrası yapılacaklarla ilgili eğitim verilmesi gerekmektedir. Yapılan eğitimler, alınan önlemler sonucu fiziksel bulaşmaların önüne geçilecek ve sağlıklı gıdalar üretilmesi sağlanacaktır.