Bu makalemizde yüzeylerde virüs testi konusuna ve bu konuyu kapsayan Yüzeylerde Covid 19 yaşar mı? Covid 19 yüzeylerden bulaşır mı? Dezenfekte edilmesi gereken yüzeyler gibi konulara değineceğiz.
Solunum yolu hastalıklarından Covid 19 bilindiği gibi ateş, öksürük başta olmak üzere pek çok semptoma yol açmakta ve tedavi edilemezse ölüme bile neden olmaktadır. Pandemi döneminde tüm Dünya’da 5 milyonun üzerinde insanın ölümüne neden olmuştur. Sağlık Bakanlığı’nın üzerinde durduğu en önemli konular temizlik, maske ve mesafedir. Özellikle dış yüzeylerle temas eden kişiler ağız, burun ve gözlerle temas etmemelidir. Ettiği zamanlarda ise en az 20 saniye sabun ve suyla ellerini yıkamalıdır. Sabun ve suyun bulunmadığı durumlarda ise alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
Yüzeylerde Covid 19 yaşar mı sorusu pandeminin başından beri akla gelmektedir. COVID-19, hasta kişilerin öksürme, hapşırma veya konuşmayla ortaya saçtığı damlacıkların ortamdaki diğer bireyler tarafından solunması yoluyla veya damlacıkların yapıştığı yüzeylere dokunduktan sonra ellerin ağız, burun veya göze götürülmesiyle yoluyla bulaşmaktadır.
Yüzeylerden Covid 19 bulaşması ile ilgili pandeminin başından beri çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar hem hastane benzeri ortamlarda hem de toplu taşıma vb. ortamlarında gerçekleştirilmiştir. Yapılan bir çalışmada hastane ortamından alınan yüzey numunelerinin yaklaşık %18’inin pozitif çıktığını göstermiştir. Toplu taşıma gibi hastane dışı ortamlardan alınan Covid 19 yüzey numunelerinin ise yaklaşık %10’u pozitif olarak çıkmıştır. Bu durum düşük de olsa yüzeylerden Covid 19 bulaşma ihtimalinin olabileceğini göstermektedir. Kontamine yüzeyler yoluyla Covid 19 bulaşma ihtimali özellikle kapalı alanlar için yüzeylerde Covid 19 testi yapılmasının önemini ortaya koymaktadır.
Bu anlamda özellikle hastane dışı ortamlar için en riskli yüzeyler kapı kolları, ofislerde ortak kullanılan kalem, bilgisayar gibi ekipmanlardır.
Koronavirüslerin yüzeyler üzerinden bulaşması da mümkündür. Koronavirüsleri metal, cam ya da plastik gibi cansız yüzeylerde de yaşamlarını sürdürebilmektedir. Covid 19 hastası kişi bu tür bir yüzeye doğrudan öksürürse veya hapşırırsa yüzey belli bir süre bulaşıcıdır. Virüslerin ne kadar bir süre yaşadıkları özellikle ısı, havanın nem oranı ya da yüzey dokusuna göre değişiklik göstermektedir. Bu süre zarfında kişiler bu yüzeylere dokunduktan sonra burun, göz veya ağız bölgesine temas ederlerse enfekte olabilmektedirler.
Metal yüzeylerde Coronavirüsün kalıcılığı ile ilgili yapılan çalışmalarda Covid19’un 5 gün boyunca canlı kalabildiği gösterilmiştir.
Ahşap yüzeylerde Coronavirüsün kalıcılığı ile ilgili yapılan çalışmalarda Covid19’un 4 gün boyunca bu yüzeylerde canlı kalabildiği gösterilmiştir. 4 gün sonunda virüsün sayısı azalsa da yapılan çalışmalarda pozitif sonuçlara rastlanmıştır.
Covid 19 plastik yüzeylerde çok uzun süre kalabilmektedir. Yapılan çalışmalarda plastik yüzeylerde 6-9 gün kalabildiği tespit edilmiştir.
Solunum yolu virüslerinin çoğunluğu gibi Covid-19 da enfekte bir kişinin öksürürken burnundan ve ağzından salınan küçük damlacıklar halinde yayılabilmektedir. Bilim insanları tek bir öksürüğün 3.000 damlacık üretebileceğini belirtmişlerdir. Bu parçacıklar diğer insanlara, giysilere ve etraflarındaki yüzeylere düşmektedir.
Bu yüzeylerle virüsün canlı kaldığı zamanlarda temas eden kişilerin Covid 19’a yakalanma ihtimali ortaya çıkmaktadır. Bu ihtimali ortadan kaldırmak adına yüzeylerin temizliğine çok büyük dikkat gösterilmesi gerekmektedir. Temizliği yeterince yapılmayan Covid 19 pozitif kişilerin bulunduğu ortamda bu ihtimal her zaman bulunmaktadır.
Özellikle ofis, okul, AVM gibi kalabalık ortamlarda yüzeylerin temizliğine çok dikkat edilmelidir. Yüzeylerin temizliği için çamaşır suyu kullanılması tavsiye edilmektedir. Covid 19 için zeminler, tuvalet, lavabo gibi özel dikkat isteyen alanlar için çamaşır suyu sulandırılarak kullanılabilir. Genel temizlik için 100 ölçü suya 1 ölçü çamaşır suyu yeterli olmaktadır. 10 litre suya 100 cc çamaşır suyu eklenerek bu sıvı ile yüzeyler, yerler silinebilir; tuvalet ve lavabolar temizlenebilmektedir.
Pandemi nedeniyle biyosidaller hayatımızda çok fazla yer almaktadır. Özellikle virüslere karşı etkili olan biyosidaller herkes tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu anlamda biyosidaller için virüs etkinlik testleri büyük önem arz etmektedir.
Biyosidallerin virüslere karşı etkinlik testleri TS EN 14476 standardına göre gerçekleştirilmektedir.
Biyosidallerin virüsidal açıdan etkin olarak kabul edilebilmesi için, farklı tip virüslere karşı belirli bir temas süresi sonunda logaritmik olarak 4 ve üzerinde bir etkinlik sağlaması gerekmektedir. Bunu sağlayan biyosidaller virüsidal etkiye sahip anlamına gelmektedir.
Bu anlamda virusidal açıdan etkin olan ürünler yüzeylerin temizliğinde de rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Yüzeylerin virüs testleri ise özel bir ekipman swabı yoluyla numune alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu swab yardımıyla alınan numuneler laboratuvarda uygun koşullarda analiz edilerek o yüzeyden aranılan virüsün bulunup bulunmadığı analiz edilmektedir.
Genellikle solunum yolu rahatsızlıklarına neden olan virüsler için yapılan bu testler son dönemlerde diğer virüsler için de gerçekleştirilebilmektedir.Yüzeylerde virüs testleri için detaylı bilgiler laboratuvarımızdan öğrenilebilmektedir.
Covid 19 yukarıda da bahsettiğimiz gibi yüzeylerde günlerce canlılığını koruyabilmektedir. Bu anlamda etkin temizlik ve dezenfeksiyon yeterli düzeyde ve doğru şekilde yapılmazsa bu süre boyunca bu yüzeylerde Covid 19’un canlı kalma riski mevcuttur.
Okul, AVM, Residence, akıllı bina gibi kapalı havalandırma sistemlerinin olduğu binalarda temizlik işlemi sonrasında yüzeylerde Covid 19 bulunup bulunmadığının en etkili yöntemi yüzeylerde Covid 19 testi yaptırmaktır.
Yüzeylerde Covid 19 testi yapılarak, gerçekleştirilen temizlik işleminin Covid 19 açısından doğru ve etkili olup olmadığının tespiti mümkün olmaktadır.
Kalabalık ortamlarda kullanılan kapalı devre havalandırma sistemlerinin özellikle giriş çıkış noktaları da büyük risk oluşturmaktadır. Bu bölgelerde tıpkı kapı tokmakları, lavabolar, yürüyen merdivenler, sandalyeler gibi risk oluşturan yüzeylerdir. Havalandırma giriş çıkışlarında virüsleri tutan özel filtreler yoksa bu bölgelerde Covid 19 bulundurması havalandırma sistemi yoluyla binaların farklı bölgelerindeki insanlarında hastalığı kapma olasılığını ortaya çıkarmaktadır.
Yüzeylerde Covid 19 testi gerçekleştirilmesi için ilgili laboratuvarda bir takım ekipmanlar ve malzemeler bulunması gerekmektedir. Öncelikle PCR cihazı bulunmalıdır. Bunun yanında Covid 19 testine özel analiz kiti de laboratuvarda mevcut olmalıdır. Eğer bu test yüzeyler için gerçekleştiriliyorsa yüzeyden numune almak için özel yüzeyden numune alma kiti de laboratuvarda bulunmalıdır.
Bütün bu ekipman ve sarf malzemeleri bulunduran bir laboratuvar; bu kontrolleri gerçekleştirmek isteyen firmaların otokontrolleri için yüzeylerde Covid 19 testini gerçekleştirebilir.
SANİTER, TS EN ISO 17020:2012 Hijyen ve Sanitasyon Muayenesi belgesi ile (Gıda üretim yerleri, satış yerleri, sevk edildiği ve depolandığı yerler, gıda ürünlerinin hazırlandığı ve servis edildiği yerler) hijyen gözetimlerini Türkak’tan akredite olarak gerçekleştirmektedir.
Saniter Laboratuvarı olarak yüzeylerde Covid 19 testi yaptırmak isteyen firmalara hizmet vermekteyiz. Sizler de bulunduğunuz ofis, akıllı bina vb. ortamların yüzeylerinde Covid 19 testi kontrollerini gerçekleştirmek isterseniz bizlerle temasa geçebilirsiniz. Diğer sorularınız için satis@saniter.com.tr adresinden bizlerle temasa geçebilirsiniz.
© 1994 | Saniter Gıda – Çevre Bilimi Gözetim Ve Mühendislik Hiz. Tur. Tic. A.Ş.
