Lejyoner hastalığı , ilk defa 1976 yılında Philadelphia’da Amerikan Lejyon Kongresinde, otelde kalmakta olan katılımcıların salgın şekilde hastalanması ile tanımlandı.
Lejyonella spp. Su/Havalandırma sistemlerinde çoğalır;
Büyük binalar, oteller, hastaneler, iş ve alışveriş merkezleri, bakım evleri, kreşler/yuvalar, okullar vb. yerlerde soğutma kuleli klima sistemlerinden, duş başlıklarından, musluklardan, jakuzilerden, hamamlardan, bahçe sulama için kullanılan sprinklerden, hastanelerde solunum sağlayıcı ekipmanlardan havaya yayılarak bulaşır.
Havadaki su zerreciklerinde bulunan bakterilerin, solunumla vücuda girmesi ve akciğerlere yerleşmesi sonucu meydana gelir.
Lejyonella Bakterisi Çevresel Ortamda Üç Şekilde Bulunur;
- Su içerisinde serbest halde
- Mavi-yeşil alglerde,amip ve kamçılı protozoonlarda
- Biyofilm içerisinde yaşarlar.
Lejyonella Vakalarının Olası Kaynakları şöyledir:
- Kapalı devre sıcak ve soğuk su sistemleri
- Soğutma Kuleleri
- Su devir daim sistemleri
- Hava nemlendirme cihazları
- Hava ısıtma ve soğutma sistemleri
- Kompleks su tesisatına sahip binalar
İşletme Su/Havalandırma Sistemlerinde Lejyonella Gözetimi ve Risk Değerlendirmesi aşamaları şöyledir:
- İşletme hakkında genel bilgi alınır.
- İşletme su/havalandırma hakkında bilgi alınır
- İşletme sıcak su hakkında bilgi alınır
- İşletme yangın söndürme sistemi hakkında bilgi alınır
- Varsa dekoratif havuz ve fıskiye hakkında bilgi alınır
- Personel /misafir duş ve musluklar hakkında bilgi alınır
- İşletme su sisteminde rutin bakım ve tadilatlar hakkında bilgi alınır
- İşletme bakım yetkilileri ve tesisat hakkında bilgi sahibi olan yetkililerle toplantı ve değerlendirme yapılır
- Numune alınacak yerlerden su ve swab örnekleri gerekiyorsa işletme teknik eleman yardımıyla usulüne uygun olarak alınır
- Duş,lavabo,oda sayı ve yerleri vs. hakkında bilgi alınır.
- Varsa göz duşu sayı ve yerleri hakkında bilgi alınır.
- Soğutma kuleleri ve chiller sisteminin yeri ve hacimleri hakkında bilgi alınır.
- Sıcak su boiller sistemi hakkında bilgi alınır.
- Varsa güneş enerjisi vs. değerlendirilmesi hakkında bilgi alınır
- Fan coiller ve split klimalar hakkında bilgi alınır.
- İşletmedeki klima yerleri ve sayıları hakkında bilgi alınır.
- Su depo yerleri sayıları hacimleri hakkında bilgi alınır.
- Dezenfeksiyon için kullanılan kimyasal maddeler ve yöntemleri hakkında bilgi alınır.
- Lejyonella analizleri için numune alınacak yerler ve sayısı belirlenir.
- Numune alınacak noktalardan talimatlara uygun şekilde örnekler alınır
- Su numunelerinde pH, sıcaklık ve serbest klor ölçümü yerinde yapılarak kayıt altına alınır.
Leyonella Risk Değerlendirmesi için alınan bilgiler sonucunda numune alım noktaları belirlenerek su /swab örnekleri alınır.
