Prebiyotikler, bağırsaklardaki bakterilerin çoğalmasını ve etkinliğini pozitif yönde etkileyerek kişinin sağlığını da iyileştiren gıdalara verilen isimdir.
Prebiyotik; üst gastrointestinal sistemde sindirime uğramadan kalın barsağa ulaşabilen ve orada bazı bakteri veya bakteri gruplarının (dost bakteri) çoğalmasını, aktivitesini uyaran besin maddelerine denir.
Prebiyotik; barsaklarda bir tür veya sınırlı sayıda birkaç tür mikroorganizmanın çoğalma ve/veya aktivitesini seçici olarak teşvik eden, konakçının sağlığını olumlu yönde etkileyebilen ince barsaklarda sindirime uğramayan ürünlerdir. Prebiyotik gıda; içerisinde prebiyotik madde içeren ürün demektir.
Başlıca prebiyotik gıdalar, sarımsak, soğan, kereviz, pırasa gibi sebzeler; muz, üzüm gibi meyveler, tam tahıl ürünleri, badem, ceviz, fındık ve kuru baklagillerdir.
Probiyotikler; ağız yoluyla yeterli miktarda alındığı zaman kişinin sağlığı üzerine pozitif etki yapan, yararlı (non-patojen) canlı mikroorganizmalardır. Probiyotik gıda; içerisinde raf ömrü sonuna kadar yeterli miktarlarda canlı probiyotik mikroorganizma (108 cfu/gram) içeren gıdalar olarak tanımlanmaktadır.
Normal Yoğurt -Probiyotik Yoğurt Arasındaki Fark
Normal yoğurt genellikle Lactobacillus bulgaricus ve Streptococcus thermophilus kültürü ile yapılır. Normal yoğurt bakterileri (Lactobacillus bulgaricus ve Streptococcus thermophilus) mide asidine, safraya, incebarsaklardaki salınan lizozime dayanıksız olduklarından canlı olarak kalamazlar bu nedenle de barsaklarda geçici de olsa kolonize olmaları zordur. Bu nedenle gerçek probiyotik bakteri olarak kabul edilmezler.
Son zamanlarda normal yoğurt bakterileri (L. bulgaricus, S.thermophilus) probiyotik özellik göstermediğinden probiyotik özelliklere sahip laktik asit bakterileri yoğurt üretiminde tercih edilmeye başlanmıştır. Bifidobacterium türleri, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei yoğurt üretiminde tercih edilmeye başlanmıştır. Bu bakterilerin kültürü ile yapılan yoğurtlar probiyotik ürünlerdir.
Normal yoğurt (Lactobacillus bulgaricus ve Streptococcus thermophilus kültürü ile) üretiminde probiyotik özelliklere sahip bakteri (Bifidobacterium, Lactobacillus), yoğurt kültürüne ilave edilirse üretilen yoğurt da probiyotik ürün haline gelmiş olur.
Probiyotikler bağırsak florasının dengesini sağlayıp patojen mikroorganizmaların çoğalmasını engeller, immün sistemi şekillendirmesinin , bağırsak hareketlerini ve geçirgenliğinin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu faydaların görülebilmesi için probiyotik ürünlerin düzenli olarak alınması önerilmektedir.
Probiyotik gıdaların en önemli özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
• Yüksek oranda canlı mikroorganizma içermelidir. (108 cfu/ml-g)
• Gastrointestinal kanalda canlı kalabilmeli ve metabolik aktivitesini devam ettirebilmelidir.(Normal yoğurt bakterileri bu özelliğe sahip değildir.Bu nedenle sadece probiyotik yoğurt bu özelliğe sahiptir.)
• Kısa süre de olsa barsakta kolonize olabilmelidir. Doğal mikrofloraya adapte olabilmelidir.
• İmmün sistemi uyarabilmelidir.
© 1994 | Saniter Gıda – Çevre Bilimi Gözetim Ve Mühendislik Hiz. Tur. Tic. A.Ş.
